Rosenhaege Living Gardens

Vlak tegen de Duitse grens aan, op zo’n zes kilometer van Winterswijk, liggen de inspirerende en rustgevende voorbeeldtuinen van Rosenhaege. Ze komen van de hand van tuinontwerpster Willy Grijsen, die 25 jaar geleden – na de opleiding Tuin- en Landschapsinrichting – begon met professioneel ontwerpen. Ze pakte de grond rond haar prachtige oude boerderij aan en zo ontstonden de kijktuinen, die bezoekers een idee geven van hoe Grijsen tuinen ontwerpt en aanlegt.

Tekst: Michelle van der Harst

De voorjaarszon schijnt volop, de vogeltjes kwetteren. Wanneer Willy op een bankje in het midden van het landgoed wordt gevraagd naar de verschillende tuinen van Rosenhaege, vertelt ze aan één stuk door. Om te beginnen liggen rond het woonhuis een Engelse tuin, bestaande uit voornamelijk vaste planten, en de kleurrijke borders van Monet, met veel onalledaagse éénjarigen. Dat zaad bestelt de tuinontwerpster in Engeland, zodat ze tot oktober kan profiteren van een verlengd seizoen. “Bezoekers willen namelijk altijd iets bloeiends zien. Met alleen vaste planten is het een hele toer om een tuin het hele jaar interessant te houden.”

Lijnenspel
Iets verderop vinden we de altijdgroene tuin met buxus en taxus geknipt in organische vormen, en dan komen we bij de lange vijver met kunst en potten rondom. Vervolgens gaat het terrein langzaam over in de landschappelijke tuin, met overal zichtassen die vaak leiden naar grote eiken. Willy vertelt: “Daar werk ik veel met hoogteverschillen, zoals te zien aan de taluds. De duidelijke lijnen zijn een voorproject van de volgende tuin, het land art-gedeelte, waarin ik werk met waterspiegels en opnieuw met lijnen.” Voor inspiratie kijkt de ontwerpster naar de ‘simpele’, lijnrijke tuinen van Charles Jencks en Maggie Keswick in Schotland.

Een overschot aan grond
Tot Rosenhaege behoort ook een natuurgebied van anderhalf hectare, dat twee natuurlijke vijvers bevat. “Met de aarde die tijdens die werkzaamheden werd uitgegraven, werd ons talud gemaakt. Het kwam precies uit. Later creëerde ik, omdat ik nog een stuk grond over had, een zichtas van het oude gedeelte tot aan het natuurgebied. Deze wordt begeleid door appelbomen en Smaragd Thuja’s, die ik smal knip voor het verticale en horizontale effect”, aldus Willy.
Een tweede stuk grond dat over was, doet sinds een aantal jaar dienst als Easy Prairie Garden: een combinatie van vaste planten en siergrassen die weinig onderhoud nodig hebben, en wildmengsels van éénjarige wilde bloemen en meer gecultiveerde soorten zoals cosmea en zinnia. “Er zijn vier borders: twee volgens het concept van vaste plantenkweker Lageschaar, één border met mijn gestructureerde lijndesign, en een vierde met geurbloemen voor vlinders en bijen.”

Kledingwinkel en Keltisch koffiehuis
Ondernemend als Willy is, runt ze ook een kledingwinkel en koffiehuis tussen de kijktuinen. Ze verkoopt landelijke Engelse kleding in de winkel, maar het koffiehuis is toch wel de grootste trekpleister. De verkoop van dranken en (aardbeien)gebak maakt het voor Rosenhaege mogelijk om – normaal gesproken – het hele jaar open te zijn. Want “hoewel de belijning en de groene elementen ’s winters nog wel interessant zijn, is er in die periode verder niet veel te zien in de tuinen”, vertelt Willy.

“De schuur die eigenlijk een paardenstal zou worden, richtten we in als koffiehuis. Het kleine gebouw kan echter de drukte niet aan, daarom gaan we uitbreiden.” De schuur waarin koffie geserveerd wordt, wordt doorgetrokken naar de grotere schuur die fungeert als winkel. De gemeente heeft het plan goedgekeurd, maar door corona durft Grijsen er nog niet direct aan te beginnen.

De basis van Rosenhaege
“Eind jaren ’90 wonnen rozen in container aan populariteit. David Austen kruiste historische Engelse rozen met nieuwe soorten, om de geur en kleur van de oude rozen te combineren met de doorbloeiende eigenschappen van de nieuwe. Wij waren een van de eerste aanbieders, met een groot assortiment. Zo ontstond destijds de naam Rosenhaege. De verzorging van de rozen woog echter niet op tegen de verkoop, dus besloten we ermee te stoppen. Vanwege de naam heb ik nog wel eens problemen met mijn tuinontwerpen. Sommige mensen denken dat ik alleen maar in rozen doe, terwijl ik ze bijna nooit gebruik.”

Wat Willy wel gebruikt in haar tuinontwerpen, is het samenspel van rust en kleurrijke beplanting. “Great Dixter in het Engelse Northiam is voor mij een supertuin, die vind ik geweldig. Verder heb ik me door van alles laten beïnvloeden. Maar mijn basis in elke tuin is de combinatie van lange, rustige vlakken met zichtassen en begeleidende hoge elementen, en uitbundige beplanting.”

Bezoekers en klanten
De bezoekers van de kijktuinen komen overal vandaan, maar er is vooral veel belangstelling vanuit Duitsland. “Iedereen krijgt aan de poort een korte uitleg over de tuinen, daarna kan men op eigen gelegenheid rondlopen. Als er vragen zijn, is er altijd wel iemand in de buurt.” Klanten voor de tuinontwerpen krijgt Willy vooral door mond-tot-mondreclame. “Ik werkte eerst voornamelijk in Duitsland, maar nu begint het ook in Nederland te lopen.” Als die klanten Willy vragen om iets te ontwerpen, houdt zij altijd rekening met hun wensen. “Ik kijk eerst hoe de tuin eruitziet en vraag wat men graag wil. Ik vind het echter moeilijk om met een bepaald budget te werken. Meestal ga ik uit van de Rolls Royce en als die te duur wordt, halen we er een onderdeel af.”

Toekomst
Grijsen onderhoudt de tuinen nog zelf, maar werkt sinds een paar jaar ook samen met haar neef Hendrik van Beek, een tuinarchitect. Hij helpt zowel in de tuinen als met het digitaliseren van de tekeningen. “Ik teken zelf met de hand op de tekentafel, vaak ’s nachts met de televisie aan. Overdag werk ik namelijk in de tuinen, pas ik op mijn kleinkinderen of begeleid ik de projecten die we aanleggen.” Op de vraag of ze nog lange tijd wil blijven doorwerken, antwoordt de tuinontwerpster lachend: “Lichamelijk wordt het wel wat veel, maar ik zeg altijd: ‘Mien Ruys was 85 toen ze stopte, dus ik kan nog wel even door.’”