Routinecontrole inspectiedienst: “Verwaarlozing van dieren is een misdrijf”

Wie dieren verzorgt, heeft te maken met wet- en regelgeving op het gebied van dieren. Dat geldt voor dierenhandelaren, maar ook voor houders van dierenpensions, fokkers en ‘gewone’ eigenaren van dieren. En gezien het feit dat er nog altijd schrijnende situaties voorkomen, waarin dieren ongekend leed wordt toegebracht, is deze wetgeving nodig. De handhaving ligt in handen van de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID). DeTuinMarkt ging een middag mee op routinecontrole.

Tekst: Erik van der Does de Bye

Ed (zijn achternaam is bij de redactie bekend) is al meer dan 25 jaar actief bij de LID. Hij coördineert de inspecties in de regio Zuid (de zuidelijke helft van Nederland). “We worden geregeld geconfronteerd met verwaarloosde dieren bij fokkers, winkels en eigenaren. Dat is voor het dier natuurlijk verschrikkelijk – en voor de eigenaar kan het een dure geschiedenis worden: verwaarlozing van dieren is een misdrijf en wordt dienovereenkomstig bestraft.”

De Inspectiedienst
De Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) is een stichting die in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) handhavend optreedt in het kader van de Wet dieren. De inspecteurs van de LID zijn zowel buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) als toezichthouders. Dit betekent dat ze strafrechtelijke bevoegdheden hebben, maar ook bestuursrechtelijke bevoegdheden. Denk hierbij aan het opleggen van een bezoek aan een dierenarts of het verbeteren van de huisvesting van dieren.
De Wet dieren komt voort uit de Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren (GWWD), onder die wet hing ook het Honden- en Kattenbesluit. Hierin werd beschreven hoe dierenhandelaren, fokkers en particulieren geacht werden met honden en katten om te gaan. De discrepantie met andere dieren was vanaf het begin al merkbaar. Ed: “Destijds was voor andere dieren, zoals konijnen, vissen of vogels, niets geregeld. Bij misstanden kon niet of nauwelijks worden ingegrepen. Sinds de invoering van de Wet dieren – en na de in Nederland gebruikelijke overgangstermijnen – is er een solide wettelijke basis om op te treden tegen dierenleed.”

Op inspectie
Tijdens een inspectie van een tweetal bedrijven in Noord-Brabant legde Ed uit waar dierenhandelaren en
anderen, die professioneel met dieren omgaan, zoal aan moeten voldoen: “Mensen moeten bijvoorbeeld een vakbekwaamheidsdiploma hebben. Ze moeten weten waar ze mee bezig zijn.” De inspectieronde begon bij een dierenspeciaalzaak die vooral diervoeders verkoopt. Deze winkel behoort tot een landelijke keten. De enige levende dieren die in deze winkel te verkrijgen zijn, zijn vissen – en het aanbod is redelijk beperkt. Veel van de vissen die verkocht worden, zijn tropisch – maar niet allemaal. Zo worden er ook sluierstaarten verkocht. Opvallend was dat tijdens de inspectie deze sluierstaarten in een te warme bak werden gehouden: sluierstaarten zijn geen tropische vissen, maar gedijen prima in een Hollandse vijver.
Ed stelde diverse vragen aan de hand van een vragenlijst over de manier waarop er in vissen gehandeld wordt. De aanwezige medewerker was niet de bedrijfsleider en beschikte dan ook niet over alle gevraagde papieren en administratie. Veel hiervan bevindt zich in het hoofdkantoor en niet bij de verschillende filialen. Ook ontbrak de informatie over de inkoop. Ed: “We willen graag weten waar dit filiaal de dieren van betrekt.”
Ook op het gebied van verkoop viel tijdens de inspectie een en ander aan te merken. Informatie over de verzorging dient schriftelijk te worden meegegeven. Het advies even op internet te kijken is bij lange na niet voldoende. Wel werd er bij dit filiaal goed gelet op de leeftijd van de klant: aan kinderen onder de zestien jaar worden geen vissen verkocht.

De genoemde gebreken vormden voor Ed een reden een ‘niet-akkoordbrief ’ aan te zeggen. In deze aangetekende brief wordt puntsgewijs aangegeven wat er verbeterd dient te worden. “Hierna krijgt de onderneming een aantal maanden de tijd om alles op orde te brengen. Vervolgens volgt er weer een controle. Mochten de genoemde gebreken nog niet zijn verbeterd, kan er een boete volgen. En die is fors: 1.500 euro per gebrek.”

Emoties
“Het aanschaffen van een dier gebeurt geregeld op basis van emotie”, zegt Ed. “Voor een tv leest men alle mogelijk reviews na, een auto koopt men pas na minstens één proefrit, maar een dier wordt geregeld in een opwelling gekocht: het konijntje is zo schattig…” Het is de plicht van de verkoper zich ervan te vergewissen dat een dier goed terecht komt.
Ook tijdens controles kunnen emoties hoog oplopen. Dat bleek onder andere uit de inspectie van het tweede bedrijf, een vakantieopvang voor honden, katten en vogels. Het mag worden gezegd: de dierverblijven zagen er meer dan uitstekend uit: schoon, heel en veilig voor zowel dier als personeel. Ed: “Een controle is altijd een momentopname: het kan er nu heel goed uitzien, maar volgende week niet.” Deze achteruitgang leek bij de te controleren vakantieopvang niet te verwachten. Hier kunnen tot 100 honden worden opgevangen tijdens vakantie of om een andere reden. Oude honden werden netjes apart gehouden van andere honden en ook voor gevaarlijke honden waren de juiste voorzorgsmaatregelen genomen. Elke hond had driemaal daags een ‘contactmoment’ met een verzorger. De hondenren buiten was bijzonder goed georganiseerd. Ook het kattenverblijf was tiptop in orde.

Waar het helaas wel aan schortte, was de administratie. Volgens het UBN (Unieke Bedrijfsnummer) van deze opvanglocatie waren er uitsluitend honden, katten en vogels aanwezig. Er bleek echter ook een konijnenopvang te zijn. Ed vroeg de eigenaar van de dierenopvang of de konijnenhokken voor eigen konijnen bedoeld waren, maar dit was niet het geval. “Er had dan ook een vermelding van ‘overige zoogdieren’ bij het UBN moeten staan.” Er was wel een vakbekwaamheidsbewijs.

Echter, de inentingen werden niet op correcte wijze geregistreerd. Vanaf het moment dat Ed hierover met de eigenaar in gesprek ging, liepen de emoties enigszins op. Gezegd moet worden dat er geen al te harde woorden zijn gevallen – en op dat punt maakt Ed helaas ook wel heftiger zaken mee – maar voor de eigenaar was het niet correct registreren van entingen een principezaak. Zij vond het, naar eigen zeggen, “nodeloos papierwerk, waarvoor ze veel te lang achter de computer zou moeten zitten”. Die tijd kon zij “beter aan de dieren besteden”. Ook deze dierenopvang krijgt een aangetekende niet-kkoordbrief.
De eigenaar is hiervan op de hoogte gesteld, maar gaf bij de controle aan liever de boete te betalen dan de administratie verder op orde te brengen.

Signaleren
De inspecties hebben primair als doel, het welzijn van gehouden dieren te verbeteren. Ed maakt soms bizarre situaties mee, zoals tientallen katten in een bovenwoning of mensen die bij hoog en laag volhouden dat ze dieren fantastisch verzorgen, terwijl de situatie tijdens een inspectie meer dan schrijnend is. Ed: “Sommige mensen hebben echt niet in de gaten wat ze een dier aandoen. Het is ook vaak niet eens kwader trouw, maar gewoon onkunde. En bovendien, zeggen ze, ‘doen ze het al jaren zo’. Daar kunnen wij als inspectie vanzelfsprekend niet mee akkoord gaan.”
De secundaire ‘bijvangst’ is soms ook heftig. “We komen soms bij mensen thuis, bijvoorbeeld naar aanleiding van een melding, waar niet alleen dieren in verschrikkelijke omstandigheden verkeren, maar waar ook mensen in ongewenste situaties leven. Andere instanties, zoals jeugdzorg, werken soms traag. Wij zijn wat dat betreft sneller. Zo werd een gehandicapte jongen geregeld naar huis gestuurd omdat hij naar kattenurine stonk Er werd een link naar dieren gelegd en zo kwam een en ander aan het licht.” Inmiddels verkeert de jongen uit deze genoemde casus in sterk verbeterde omstandigheden. “Voor ons is dit niet het primaire doel, maar we zijn vanzelfsprekend blij dat we met ons werk ook voor mensen verbetering kunnen bereiken. Immers, een situatie waarin dieren mishandeld worden, is ook voor mensen vaak gevaarlijk. Wij hebben wat dit aangaat een sterke signaleringsfunctie.”

www.inspectiedienst.nl

Deel dit bericht