Steeds meer jonge mensen met een moestuin

Grote belangstelling eigen groentekweek door acties IVN Natuureducatie

Nog niet zo lang geleden waren volkstuincomplexen vooral het domein van mannen op leeftijd. Een vrouw die er groente kweekte, was een uitzondering. Jonge mensen zag je er niet. Die tijd is veranderd. Steeds meer twintigers, dertigers en veertigers, mannen en vrouwen, hebben een moestuin. De moestuinspaaractie van grootgrutter Albert Heijn en educatiepartner IVN Natuureducatie is daar debet aan en heeft mensen op een leuke, simpele en laagdrempelige manier laten zien dat je ook zelf groente kunt kweken. Daar heb je helemaal geen grote tuin voor nodig. Een vierkante meter of zelfs een balkon volstaat.

Tekst: Marie-Christine Koestal

“Vooral de afgelopen vijf jaar zijn er steeds meer jonge mensen die een volkstuin beginnen”, weet Marieke Dekker, projectleider van IVN in de regio Noord-West en moestuinexpert. “Rond de grote steden moet je tegenwoordig jaren wachten voordat je een volkstuin kunt huren. Dat zie je ook steeds meer in dorpen. De reden van de populariteit is dat mensen tegenwoordig steeds meer binnen zitten en daardoor buiten actief willen zijn. Het is gewoon heerlijk om uit je hoofd te gaan en met je handen in de aarde te zitten. Verder is het toenemende bewustzijn van het belang van gezond eten een reden voor mensen om zelf groente te gaan kweken.”

Meest pure vorm
Dekker, naar eigen zeggen een behoorlijke moestuingek (“Als je mij iets over een groenteplant vraagt, ben ik blij”) die rond haar twintigste het kweken oppakte, geeft aan dat met name de laatste twee (corona)jaren het moestuinieren een vlucht heeft genomen. “Volkstuinen zijn nog
nooit zo vol geweest. Mensen hebben en masse potten met tomaatjes en sla rond het huis. Het is en blijft natuurlijk een wonder dat als je een zaadje in de grond stopt, er een plantje uitkomt. Het is de meest pure vorm van leven.”

‘Volkstuinen zijn nog nooit zo vol geweest’

Ondersteuning
IVN Natuureducatie heeft voedseleducatie (gezond eten en milieueducatie) hoog in het vaandel staan en heeft daarom moestuinexperts in dienst. Als moestuinexpert leidt Marieke Dekker moestuincoaches op, die worden ingezet op scholen. Ook biedt ze online ondersteuning en organiseert ze moestuincursussen in het land. Verder begeleidt ze vrijwilligers die zich met hun moestuinervaring inzetten om zo veel mogelijk beginnende moestuiniers op weg te helpen en hen zo een succesvolle natuurervaring te geven. Dit jaar heeft IVN Natuureducatie heel sterk ingezet op biodiversiteit. De website is altijd up-to-date met heel veel (seizoensgebonden) informatie en educatie. Op aanvraag initieert en helpt IVN Natuureducatieprojecten in het land. Bijvoorbeeld als er initiatief is om een buurt te vergroenen, kan de organisatie adviseren hoe dat het beste kan worden aangepakt.

Tekst gaat verder onder de foto

Ieder kind een schooltuin
Ook is IVN Natuureducatie mede-initiatiefnemer van het project Alliantie Schooltuinen, dat in het najaar van 2021 officieel van start is gegaan. Deze organisatie wil dat in het basisonderwijs een schooltuin net zo normaal wordt als een gymlokaal. De komende vier jaar wordt het schooltuinieren op de kaart gezet door middel van een landelijk kennisnetwerk, het verbinden van bestaande initiatieven en het stimuleren en faciliteren van schooltuinen. Marieke Dekker: “Dit wordt de komende jaren een heel groot project. Onderzoek onder leerkrachten naar de behoefte aan een schooltuin heeft uitgewezen dat die behoefte er zeker is. Momenteel heeft één op de vijf leerkrachten met hun klas een moestuin, terwijl 85 procent
aangeeft te willen tuinieren als hiervoor goede mogelijkheden zijn. Bij IVN Natuureducatie vinden wij het heel belangrijk om schooltuinlessen aan te bieden. Je leert kinderen waar voedsel vandaan komt, je laat hen met alle zintuigen natuur beleven en je leert hen in de praktijk over kringloopprocessen en natuur. Natuurlijk is het zorgdragen en verantwoordelijk zijn voor een eigen tuin en lekker buiten zijn ook belangrijk.”

Biodiversiteit gigantisch hoog
Moestuinieren is niet alleen goed voor de mensen, maar ook de natuur vaart er wel bij. “Er is best veel onderzoek gedaan naar het effect van een moestuin. Op een volkstuincomplex is door het grote aantal verschillende gewassen dat wordt gekweekt, de biodiversiteit gigantisch hoog”, zegt Marieke Dekker. “Dat is natuurlijk fantastisch voor de natuur. En omdat er best grote complexen zijn in de buurt van steden, is dat een mooie natuurlijke aanvulling voor de stad. Ja, het zijn wel vaak reststukjes waar de volkstuinen zich bevinden. Vaak langs het treinspoor. Een meer prominente plek zou mooi zijn. Maar dat is niet de tak van sport waar IVN Natuureducatie zich mee bezighoudt. Wat wij wel belangrijk vinden is dat een moestuincomplex ook een heel verbindende werking kan hebben. Het is niet alleen een plek om groente te kweken, maar tegelijk een ontmoetingsplek.”

Meer weten over de moestuinactiviteiten van IVN Natuureducatie? Ga, ook voor biologische zaden, naar www.ivn.nl/moestuin

Speerpunten van de Alliantie tot 2024:
• Inzicht krijgen in behoeften en barrières van het onderwijs
• Zichtbaarheid van schooltuinactiviteiten
• Betrokkenheid van politiek en onderwijs
• Toegankelijkheid van informatie, lesmateriaal en geld
• Een actief netwerk opzetten van ondersteuners

Meer informatie:
www.alliantieschooltuinen.nl

Alliantie Schooltuinen
De Alliantie Schooltuinen zet zich in om elk kind in de basisschooltijd toegang te geven tot een schooltuin. Zelf zaaien, verzorgen en oogsten van groente, fruit,en bloemen, draagt bij aan meer kennis over en betrokkenheid bij voeding en natuur. Een schooltuin is een plek waar alle kinderen tot bloei kunnen komen. De Alliantie is een initiatief van Adviesbureau Beleef & weet, Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling (GDO), IVN Natuureducatie, Rob Baan (Koppert Cress) en Simon Groot (East-West Seed).