Heerlijk tot rust komen in het Arnhemse Labyrint

In het Arnhems Labyrint zijn meer dan 70 verschillende soorten bijzondere planten te vinden. Van bloeiende planten, zoals de kruisbes en grootmoeders oorbel, tot de Chinese hoed. Daarnaast heeft het labyrint geneeskrachtige planten, geurende planten en verschillende soorten grassen en heesters. Het Arnhems Labyrint is ontwikkeld door buurtbewoners Antoinette Kuhlmann en Wil Groen. Met Antoinette bespreken we de startperiode, hoe het tegenwoordig gaat en haar gevoelens bij deze speciale botanische tuin.

Tekst: Job Boers

In samenwerking met gemeente Arnhem en bewoners van Arnhem-West werd een definitief ontwerp voor het labyrint gekozen. De wijkbewoners zorgden in het verleden ook voor het onderhoud, maar dat ligt momenteel in de handen van een vierdelige kerngroep. De vorm van het Arnhems Labyrint is geïnspireerd op het roosvormige labyrint in de kathedraal van Chartres. In tegenstelling tot een doolhof, kent een labyrint maar één route. Dit pad staat symbool voor je levensweg.

Creatieve gedachten tijdens wandelingen met de hond
Antoinette heeft altijd van tuinieren gehouden. In de lente van 2014 liep ze regelmatig met haar hond op de plek van het huidige labyrint. “Als mantelzorger had ik veel om handen en ik wilde mezelf op een andere manier nuttig maken. Als antwoord op mijn verlangen naar rust kreeg ik de ingeving dat er een labyrint moest komen met witte paden en daartussen kleurrijke en bruikbare planten en bloemen. Eromheen moesten bessenstruiken komen die geplukt mochten worden. Een plek waar mensen rust vinden, kunnen genieten en daardoor tot zichzelf komen”, aldus de plantenliefhebster. Antoinette wist niet hoe het gerealiseerd moest worden. Ze dacht er nog regelmatig aan, totdat ze het plan deelde met buurtgenoot en hovenier Wil. Hij raakte ook nieuwsgierig. “Op zijn vraag wie het moest realiseren antwoordde ik, niet echt heel serieus bedoeld, ‘jij’. Hierdoor werd Wil er ook enthousiast over. We hebben het een tijdje laten rusten, maar het ‘dit moet gebeuren’-gevoel bleef bestaan”, vertelt de Arnhemse. Op de Mantelzorgdag vertelde de toenmalige Arnhemse burgemeester dat hij meevoelde met mantelzorgers. Aangezien Antoinette ook in de zorg werkt zag, ze dit als een ingang. Nadat ze de gemeente mailde, volgde al snel een positief bericht. “Ze vonden het een aansprekend project en toevallig waren ze op dat moment ook op zoek naar een idee van buurtbewoners dat samen met andere buurtbewoners gerealiseerd kon worden. Wij mochten het plan gaan uitwerken en zo geschiedde”, geeft Antoinette aan.

Bijzondere kans
Antoinette, die als levensloopbegeleider werkt en zo personen met autisme ondersteunt, vond het bijzonder dat ze deze kans kreeg. “Als je de kans krijgt om zoiets moois te realiseren, dan raak je enthousiast. Nadat ik de schets van het grondpatroon op papier had gezet, maakte Wil de officiële tekening. Vervolgens hebben we samen het ‘beeld’ (ook een ingeving, dit keer in een droom) van het kleurpatroon uitgewerkt. Het was een goede samenwerking, die helend werkte en een dankbare
afleiding was van mijn ‘andere zorg’ op werkgebied. Nadat er een projectgroep was gevormd, volgden maanden van overleg met de gemeente. Toen de begrotingen rond waren en de materialen warengeregeld, werden de wijkbewoners geïnformeerd. “Ja, tijdens het complete proces waren er nog twijfelmomenten, al had ik er veel vertrouwen in dat het goed zou komen. Het labyrint moest er gewoon komen.” Nadat er groen licht werd gegeven, volgde er een intensieve periode waarin alles in gang werd gezet. Op de Wereld Labyrint Dag in 2015 was er een feestelijke opening en begonnen de buurtbewoners aan het Arnhems Labyrint. Volgens Antoinette werd er drie maanden met buurtbewoners hard gewerkt om het labyrint klaar te maken. “Het was een fantastische samenwerking. Iedereen voelde zich op zijn gemak en alle mensen konden op hun eigen manier een steentje bijdragen. Het hele proces heeft mij nog meer geleerd hoe belangrijk het is dat je in je eigen kracht staat.”

Unieke botanische tuin
Wat het Arnhems Labyrint uniek maakt, zijn de bijzondere planten, die zijn aangebracht volgens een ingenieus kleurpatroon. In de stadstuin vind je meer dan 75 verschillende soorten planten. Een bonte verzameling bloemen, kruiden, grassen, geneeskrachtige en soms eetbare planten. Antoinette vult daarop aan het labyrint de wijk ook versterkt heeft. “Het Arnhems Labyrint is ook het verhaal van tientallen wijkbewoners die met vereende kracht dit labyrint hebben aangelegd en het onderhoud verzorgen. Zo werd de wijk niet alleen mooier, maar ook een stuk gezelliger. We hebben het met z’n allen gedaan, en ondanks dat er vanuit de gemeente weinig hulp komt, ben ik er trots op dat veel mensen hier komen om rust te vinden.”

De drievoudige weg
Volgens Antoinette is het lopen van het labyrint te vergelijken met de drievoudige weg van een pelgrim: loslaten, ontvangen en toelaten. Het labyrint staat dan ook niet alleen voor de mooie planten en bloemen; er gaat ook een rustgevende uitwerking van uit. “Je loopt ongeveer acht minuten tot in het midden van het labyrint. Op de weg naar binnen laat je los wat je achter je wilt laten: verdriet, angst, boosheid, wrok of schuldgevoel. Door die gevoelens te ervaren kun je ze loslaten en een plaats geven. Zo maak je ruimte voor nieuwe ervaringen en kom je dichterbij je innerlijke kern.” Volgens Antoinette krijg je in het midden nieuwe inzichten, antwoorden, beelden of gevoelens van dankbaarheid, liefde en verwondering. “Een wandeling door het labyrint geschiedt niet per se netjes volgens een bepaald patroon. De meest verrassende dingen gebeuren spontaan. Veel buurtbewoners en bezoekers zijn dan ook erg blij dat ze hier kunnen komen. In vrijwel alle gevallen brengt het ze meer innerlijke rust, heling en acceptatie, en bovendien een besef van verbondenheid.” Het lopen van een labyrint is niet alleen een individueel proces. Je komt ook andere mensen tegen. Het delen van het smalle pad stemt tot nadenken over hoe je in je leven met ontmoetingen en verbindingen omgaat. Een mooie gedachtegang.